EDWARD DORR GRIFFIN - FORTY YEARS IN THE TURKISH EMPIRE OR, MEMOIRS OF REV. WILLIAM GOODELL, D.D.

William Goodell (1792-1867) Osmanlı topraklarında 40 yıl misyonerlik yapmış İstanbul’da Ermeni Misyonu’nu kuran ve daha sonraları bu misyonu doğuya doğru genişleten bir teologdur. Boston’da Park Street Kilisesi’nin ilk papazı, Massachusetts eyaletinde bakanlık yapmış yazar Edward Dorr Griffin (1814-1891) “Memoirs Of Rev. William Goodell.D.D.” isimli kitabında kayınpederi William Goodell’in anılarını kaleme almıştır. Goodell 1823’te ilk olarak Beyrut’a gelmiştir, ardından Suriye’ye, ardından Anadolu ve 1831 yılında Amerika’nın İstanbul’da temsilcilik açmasının hemen ardından eğitim faaliyetlerini geliştirmek için İstanbul’da görevlendirilmiştir.1820’li yıllardan itibaren Türkiye’de çalışmaya başlayan Amerikalı misyonerler özellikle İzmir ve çevresinde açtıkları okullarla Ermeni toplumu üzerinde etkili olmuşlardır. İstanbul misyonunun kurucusu olan Goodell önce Péra’da Ermenilerin yoğun olduğu bölgede daha sonra ise Rumların ağırlıkta olduğu Büyükdere’de yaşamış, birçok okulun açılmasına ve bu okullarda eğitim verilmesine gayret etmiştir. Goodell İncil’i Türkçe’ye çevirmiş ve Ermeni harfleri ile Türkçe ve Karamanlıca olarak basılmasına öncülük etmiştir. İstanbul Misyonu’nun adı zamanla Ermeni Misyonu olarak değişecektir. Bundaki en önemli neden ise sadece Ermenilerin bu çalışmalara olumlu cevap vermeleri olmuştur. Bu nedenle, misyonun alanı sürekli olarak doğuya doğru genişletilmiştir. Osmanlı topraklarında 40 yıl kalan ve misyonerlik çalışmalarının duayenlerinden sayılan Goodell’in anıları özellikle İstanbul’daki misyonerlik çalışmaları için ilk elden kaynaktır.