SATILDI
Nuri İyem (1915 - 2005) Sanatçı Bilgisi İçin Tıklayınız
"Göçmen Kadın"
Ayrıntılar Yüzler: Liman Sergisi’nden başlayan portre resim duyarlığı, 1962 yılından başlayarak kadın yüzleri üzerinde çoğalan ürünlere evrilecektir İyem’in sanatında. Zaman zaman bir beyaz, kimi zaman bunu çevreleyen siyah bir örtünün, bazen de aynı işlevi görsel olarak tamamlayan saçların çevrelediği oval yüzlerin egemen olduğu tuvaller, bu gruplamanın farklı örnekleri olarak resimlenir Nuri İyem’in duyarlığıyla. Hiddetten sabra, sevgiden nefrete, çaresizlikten umutsuzluğa ve karanlıktan sevdaya, önemlisi de gizli başkaldırılardan sarsıcı çığlıklara uzanan ışıkların yandığı gözler başattır İyem’in anlatımına. Anıtlaşan yüzler, bakışların yansıttığı duygularla sarsılır. Kimi zaman başkaldırının sızılı çığlığı ile açılır ağızlar, yüzyılların sabrını anıtlaştıran yüzlerden. Çoğun kırsal kesim kadınının çileli yaşamına, kentlerin varoluşlarında yaşama mücadelesi içinde var olmaya çalışan gecekondu kadınlarının ikilemlerle dolu günlerine, bazen de kentli kadınların yaşamını özümseyen yorumlarla çıkar karşımıza İyem’in portreleri. Bu resimler İyem’in soyutlama sürecinden geçen sanatsal anlatıştan süzülen yorumlardır. Kompozisyonun strüktürü bu öznel soyutlamanın temelinde yer alır. Bireysel özellikleri belirleyici değerler portreye dönüşürken, tüm ayrıntılardan arınmış biçimler ve nesneler sembolik araştırılara açılır. Başı saran kumaşlar ve saçlar tensel dokuyu belirgin kılan leke dengeleri olarak yüzleri çevreler. Yüze anlam ve kişilik katan tüm mimik ve çizimler, bilinçli bir seçimle ayıklanır. Yalın formlara indirgenmiş dudaklar ve burun yüzün heykelsi yapısında yaratılan dondurucu etkiyi pekiştirir. Bireyselliğin öznelliği ve kişiliğin yanılsaması için saklı tutulan tek öge gözler, çarpıcı bir görsellikle ortaya çıkarılır. Bu heykelsi kimliği belirli bir portre haline getiren ve hatta tüm yaşam öyküsünü roman gibi sunan anlamlı bakışlar.
Kıymet Giray, “Nuri İyem”, İş Bankası Kültür Yayınları, 1998, Sayfa: 147, 150
Tuval üzeri yağlı boya
65 x 60 cm
1996, imzalı
Tahmini Değer: 700.000 TL - 900.000 TL
Peyiniz: TL
Güncel Fiyat: TL Lot Sizde Değil Lot Sizde
-
Peyler
14 -
Paylaş
Nuri İyem
NURİ İYEM (1915-2005)
1915 yılında İstanbul'da doğdu. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde (şimdiki adıyla Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Nazmi Ziya, İbrahim Çallı ve Hikmet Onat atölyelerinde çalıştı. Bir ara Leopold Levy'den dersler aldı. Bu yıllarda Türk Resmi’nde figüratif eğilimlere ve içerik sorunsalına yeni öneriler getirecek olan “Yeniler Grubu” oluşumu içinde yer aldı. Nuri İyem'in sanatı soyut ve modern figüratif dönemler altında biçimlenmiştir.
1950'den sonra yöneldiği soyut resim anlayışını 1960'lı yıllarda bırakarak, resimlerinde köyden kente göç eden insanların, gecekondu yaşamından sahnelerin ve genç kadın portrelerinin yer aldığı bir dönem takip etmiştir. Somut içerik ve resimsel yapı (mimari), doğa anlamında sağlam konstrüksiyon, İyem'in resmini niteleyen başlıca elemanlardır. Nuri İyem’in simgesi sayılan kırsal kadın portrelerinde ön plana çıkan o gözlerde, Anadolu bozkırının tepkisi, gizemi ve sorgulaması görülmektedir. Resmin her türünde eser vermiş olmasına karşın, portrelerin, özellikle de kadın portrelerinin Nuri İyem’in sanatında belirgin bir ağırlığı vardır. Bunların içinde, Anadolu kadını konulu portreleri ve figürlü peyzajları, izleyicinin hafızasında genellikle en çok yer etmiş olanıdır.
Nuri İyem kendi Anadolu kadınları serisini, özellikle tekli ve üçlü kompozisyonlar halinde, bütün resimsel kurgu ve ifade olanakları içinde, baştan sona değerlendirip gerçekleştirmiştir. Anadolu toprağının dokusu, tabloların her santimetrakaresinde özenle işlenerek güçlü bir biçimde duyurulmuştur. Her biri saflığıyla birer ikonayı akla getiren portreler, insan yüzünün sonsuz anlatım evreninde uzun bir yolculuğa çıkmış olmakla, ikona geleneğinin üslupçu sınırlarını aşarlar. 2005 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.
