GEORGE WHELER – A JOURNEY INTO GREECE

İNGİLİZ SEYAHATNAME EDEBİYATI’NIN BAŞYAPITLARDAN BİRİ…

340 SENELİK KİTAP...

1682 BASIM TARİHLİ ÜNLÜ SEYAHATNAME…

İNGİLİZ DİN ADAMI VE BİLGİN GEORGE WHELER’IN 1673’TE VENEDİK’TEN İSTANBUL’A, ARDINDAN BURSA VE AKHİSAR’DAN İZMİR’E, EGE KIYILARI, ADALAR VE ATİNA’YA UZANAN YOLCULUĞUNUN SEYAHATNAMESİ…

İngiliz kökenli George Wheler (1650-1723) Kent ve Oxford’da öğrenim görmüş din adamı ve bilgindir. 1673 yılında Fransa, İsviçre ve İtalya’yı kapsayan bir yolculuğa çıkmıştır ve İtalya seyahati sırasında Venedik’teyken ünlü Fransız doktor ve arkeolog Jacob Spon’la tanışmıştır. Birlikte Doğu’ya seyahat etmeyi kararlaştıran Wheler ve Spon, 1675-1676 yılları arasında Yunanistan ve Ege Bölgelerini dolaşmışlardır. 1682’de yayınlan ve bir daha basılmayan seyahatnamesinde Wheler, Spon ile yaptığı yolculuğu 6 bölümde detaylı bir şekilde anlatmaktadır. Venedik’ten yola çıkarak Zakynthos (Zante Adası) ve Kithira’dan (Çuha Adası) geçerek İstanbul’a varmışlardır. Ardından Bursa ve Akhisar’dan geçerek İzmir’e varan Wheler ve Spon, yaptıkları ikinci yolculukta ise Zakynthos’dan Patras’a geçip Delfi’ye giderek tüm Attika’yı gezmişlerdir. Spon’un arkeolojik bilgilendirmelerinin aksine Wheler yazılarında gördüklerini anlatırken, iklim, yönetim, insanların alışkanlıkları, kiliselerin durumu ve ticaret hayatı hakkında detaylı bilgilere de değinmektedir. Bu metinlere Attika yarımadası haritası, botanolojik gözlemleri ve çok sayıda metin içi gravür eşlik etmektedir. Aynı zamanda Wheler’ın Akropolis üzerine yaptığı betimleme ve açıklamalarda bazı tutarsızlıklar olsa da James Stuart ve Nicholas Revett’in 1762’de yayımladıkları “The Antiquities of Athens” kitabına dek Wheler’in metni Akropolis hakkında esas betimleyici metin olarak kabul edilmiştir. Yolculuğunun sonunda derlediği nesneleri ve Latince el yazmalarını Oxford Üniversitesi ve Lincoln Koleji'ne vermiştir. Wheler’ın bu yapıtı, kaleme aldığı gözlemler sayesinde İngiliz gezi edebiyatının örnek yapıtları arasında yer almaktadır.