İBRAHİM HAKKI - MARİFETNAME

TÜRK MUTASAVVIF ALİM İBRAHİM HAKKI’NIN ANSİKLOPEDİ NİTELİĞİNDE TASAVVUF’DAN, ASTRONOMİ, İNSAN ANATOMİSİNE KADAR BİLGİ İÇEREN ESERİ…

İBRAHİM HAKKI’NIN 2 ANA ESERİNDEN İKİNCİSİ…

TÜMÜYLE DERİ LÜKS CİLDİNDE…

Türk mutasavvıf, sosyolog ve âlim Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın ikinci ana eseri olan Marifetname, ansiklopedi türünde 1757’de yılında kaleme alınmıştır. İçeriği tamamen dini olan bir önsöz ile başlayan eser, ilk bölümü olan Fenn-i Evvel’de Allah’ın varlığını, birliğini anlattıktan sonra yalın ve bileşik cisimleri, madenleri, bitkileri ve nihayet insanı anlatmaktadır. Ayrıca geometri, astronomi ve takvim konularının da yer aldığı bu bölümde coğrafyaya ait bilgiler de sunulmaktadır. 100’den fazla ilin hangi enlem ve boylamda olduğunu hakkında bilgiler vermektedir. Fenn-i Sani isimi ikinci bölümünde ise, anatomi, fizyoloji gibi bilimlere yer veren eser, insan vücudunu estetik açıdan incelemiş ve vücut yapısı ile huy arasında ilişki olduğuna inanmış ve bunu araya sıkıştırdığı metinlerle şairane bir üslupla sağlamıştır. Bölümün sonlarına doğruysa ruh, sağlık ve ölüm kavramlarına geniş bir yer ayrılmıştır. Dini, ilahi ve felsefi içerikli olan “Fenn-i Salis” kısmı, kitabın üçüncü ve son bölümünü oluşturmaktadır. Töre bilim olarak da bahsetmenin mümkün olduğu ve toplam kırk sayfadan oluşan bu son bölümde, öğretimin yol ve yöntemini, öğrencinin üstadına takınacağı tutumu, ana ve babaya karşı saygı ve sevgi, evlenme ve evlenmede aranacak nitelikler, karı-kocanın birbiriyle ilişkileri töresi, çocuklara karşı görevleri, akraba, hizmetçi, komşu, dost, halk ve bilginlerle görüşüp konuşma yolu ve töreleri yer almaktadır.