BATTISTA JEAN-BAPTISTE TAVERNIER - RELATIONE DEL SERRAGLIO

ÇOK NADİR… 333 YILLIK BİR ESER…

17. YÜZYILIN EN BÜYÜK GEZGİNİ TAVERNIER’İN İSTANBUL KENTİ VE TOPKAPI SARAYI İLE İLGİLİ BELGE NİTELİĞİNDE ŞAHESERİ…

Jean-Baptiste Tavernier (1605-1689) Frasnız bir tüccardır. Oldukça genç yaşlarda seyahatlere başlayan Tavernier, İstanbul’a ilk olarak 1631 yılında gelir. Bir yıl süren ziyareti sırasında birçok önemli politik ve siyası olaylara tanıklık eder. Bunlardan biri İstanbul’un kapıkulu eylemlerine sahne olduğu, saraya zorla giren gözü dönmüş zorbaların veziriazamı parçaladıkları, “Padişaha sözümüz vardır!” bağırışlarıyla, IV. Murad’ı ayak divanına çıkarttıkları bir dönemdir. İki bölümden oluşan eserin ilk bölümü Tavernier’in 1631 yılında derlediği bilgileri konu edinerek 1675’te kitap haline getirdiği “Nouvelle Relation de l’Interieur du Serrail du Grand Seigneur” ismini taşır. Topkapı Sarayı’nın içi ve dışından detaylı bir şekilde bahseden Tavernier; Divan-ı Hümayun, arz odası, saray hastanesi, küçük ahırlar, mutfaklar, hadımağaların ve içoğlanlarının koğuşları, hamamlar, hazine dairesi, kiler, doğancıbaşının koğuşu, hasoda, harem dairesi ve hasbahçe hakkında çok ayrıntılı bilgilere yer verir. Jean-Baptise Tavernier kaleme aldığı eserde, sarayda içoğlanlığı yapmış olan Sicilyalı bir devşirme ve Paris doğumlu bir hazine görevlisinden aldığı bilgiler aracılığıyla saray içindeki yaşamı oldukça canlı betimlemelerle aktarır. Sarayın içindeki gözlemlerin yanı sıra yazar, Osmanlı yönetim kadrosu ve bunun kökenleri, elçi kabulleri, saray ve devlet düzeni gibi konulara da değinir. Kitabın ikinci bölümü ise 1639 ve 1641 yılları arasında İstanbul’da kalan Fransız Du Loir’ın “Les Voyages du Sieur Du Loir” isimli seyahatnamesinden oluşur. 17. yüzyıl gezginleri arasında İstanbul kenti ve saray adetleri hakkında en iyi bilgiyi veren yazarlardan biri olarak kabul edilen Du Loir İstanbul’da geçirdiği süre içinde Sultan İbrahim’in taç giyme törenine de tanıklık eder. Yazar aynı zamanda seyahatnamesinde Türklerin dini, adetleri ve politikalarıyla ilgili fark edilmemiş bazı özelliklere de değinir.