TORQUATO TASSO – LA GERUSELAMME LIBERTA

I.HAÇLI SEFERLERİNİ KONU ALAN EN ÜNLÜ DESTAN…

AVRUPA EDEBİYATI’NIN KLASİKLEŞMİŞ DESTANLARINDAN BİRİ…

AVRUPA’DA BİRBİRİNDEN ÜNLÜ OPERA VE RESİMLERE KONU OLMUŞ 211 SENELİK BİR BAŞYAPIT…

İtalyan Rönesansı’nın geç döneminin en ünlü ve önemli İtalyan şairlerinden biri olan Torquato Tasso (1544 – 1595) 1575 senesinde tamamlamış olduğu I. Haçlı Seferi’nde Kudüs’ün Hristiyanlarca ele geçirilmesini konu alan “La Geruselamme Liberta” (Kurtarılmış Kudüs) adlı epik şiiriyle tanınmaktadır. Avrupa edebiyatı tarihinde geniş bir yer kaplayan “La Geruselamme Liberta” Tasso’nun bireyselliğini ortaya çıkaran ve onu klasikler mertebesine yükselten eseridir. Ayrıntılı oalrak I. Haçlı Seferi’ni işleyen eser, Haçlı Seferleri’nin gerçek tarihi veya kültürel ortamıyla benzerlik taşımasa da Hristiyanların başlangıçtaki ayrılığı, başarısızlıkları ve sonunda 1099’da nihai olarak Kudüs’ün ele geçirilmesini destansı olarak konu almaktadır. Şiir haçlıların Konstantinopolis’i alarak dönemin Bizans İmparatoru Aleksios Komnenos'u öldürüp Rum sultanlığını ele geçirdiklerini konu alarak başlamıştır.Birinci Haçlı Seferi'nin ana tarihsel liderlerinin özellikleri dışında tamamen kurgusal karakterleri içeren ve romantik olay örgüleriyle anlatan Tasso, şiirindeki üç ana kadın karakterini Müslüman olarak betimleyip daha sonrasında, Hristiyan şövalyelerle romantik ilişkiler yaşayıp Hristiyan olmalarını ayrıntılı olarak anlatır. Gelişen olaylar ve ilerleyen savaşın sonunda Haçlılar’ın duvarları aşıp Kudüs’ü ele geçirmesiyle sonuçlanır. Yayınlandığı yıldan itibaren Van Dyck, Poussin, Turchi gibi pek çok ünlü sanatçıya ilham kaynağı olan “La Geruselamme Liberta” aynı zamanda Handel’in “Rinaldo” ve Jean Baptiste Lully’nin “Armide” operalarına da konu olmuştur.